Adem Ekiz Beskoylu – Αντέμ Εκίζ Μπεσκιοϋλού
Adem Ekiz Beskoylu – Αντέμ Εκίζ Μπεσκιοϋλού
(Τεμέτερον παιδάς) (Temeteron pedas)
Ένα από τα πανέμορφα στιχάκια που αφιερώνει ο Αντέμ Εκίζ στο Ράδιο Τραπεζούντα Βοστώνης. Τον ευχαριστούμε και τον στέλνουμε κι εμείς την αγάπη μας. Ακολουθεί το βιογραφικό του:
Ο Αντέμ Εκίζ είναι ευρύτερα γνωστός με το καλλιτεχνικό ψευδώνυμο Beşköylü Adem (Μπεσκιοϊλού Αντέμ), και είναι Τούρκος μουσικός και τραγουδιστής ποντιακής καταγωγής.
Έγινε γνωστός κυρίως επειδή είναι από τους λίγους καλλιτέχνες της Τουρκίας που χρησιμοποιούν στις καλλιτεχνικές τους εμφανίσεις την ποντιακή διάλεκτο ή τα «ρωμαίικα», όπως την αποκαλούν οι ίδιοι.
Γεννήθηκε το στο χωριό Καλίστη Σουρμένων της επαρχίας Τραπεζούντας.
Η Καλίστη αποτελεί μέρος ενός συμπλέγματος οικισμών, το Μπέσκιοϊ, που στα ελληνικά σημαίνει «πέντε χωριά». Εγκαταστάθηκε στην Κωνσταντινούπολη με την οικογένειά του αφού τελείωσε το λύκειο, όπου ζει μέχρι και σήμερα.
Με την ποντιακή λύρα άρχισε να ασχολείται όταν πήγαινε στο δημοτικό σχολείο. Το 2000 κυκλοφόρησε στην Τουρκία το πρώτο του άλμπουμ (Yanarım Ateşine), το οποίο περιλαμβάνει και ένα τραγούδι στην ποντιακή διάλεκτο, με τίτλο «Ασα παρχάρα». Μετά από τη δημοσίευση του άλμπουμ Yanarım Ateşine, σε εμφάνιση που είχε στην ελληνική τηλεοπτική εκπομπή «Οι Φάκελοι» που παρουσίαζε τότε στο Mega Channel ο Αλέξης Παπαχελάς, ο Αντέμ είπε ότι τα ποντιακά είναι η μητρική γλώσσα με την οποία έζησε και θέλει να την κρατήσει. Για τον πατέρα του είπε, «αν έλεγε δυο, τρία, τέσσερα τουρκικά λόγια, έλεγε δέκα, δεκαπέντε ποντιακά.»
Το 2005 κυκλοφόρησε στην Ελλάδα σε συνεργασία με τον Νίκο Μιχαηλίδη και τον Φίλιππο Κεσαπίδη το άλμπουμ “Ρωμαίικα Τραγωδίας” με περιεχόμενο 15 ποντιακά τραγούδια.
Η τρίτη του δισκογραφική εργασία κυκλοφόρησε στην Τουρκία το 2007 σε συνεργασία με τον Κερίμ Αϊντίν με τίτλο “Gülüm Demedim mi Sana”, το οποίο περιέχει δύο τραγούδια στα ποντιακά («Αγαπώ σε, αγαπάς με», «Επέγναμ σα παρχάρεα».
«Την πατρίδα μ΄ έχασα. Εκλαψα και πόνεσα» τραγουδάει ο Αντέμ Εκίζ. Η φωνή του προκαλεί συγκίνηση και ξεσηκώνει χιλιάδες θεατές. Περισσότεροι από 4.000 ποντιακής καταγωγής Ελληνες τον αποθεώνουν. Ο ίδιος δείχνει να καταλαβαίνει τον πόνο που βγάζει το τραγούδι του.
Μπορεί να είναι Τούρκος αλλά γεννήθηκε και μεγάλωσε σε ένα μικρό χωριό στα Σούρμενα, κοντά στην Τραπεζούντα. Οι 1.700 χορευτές που ακολουθούν το τραγούδι του, δείχνουν απόλυτα εναρμονισμένοι μαζί του. Ακολουθούν με τα βήματά τους το μήνυμα που εκπέμπει και όταν αργότερα πιάνει την «κεμεντζέ» (η ποντιακή λύρα) δείχνει ότι μπορεί να ανταγωνιστεί επάξια τους Ελληνες, ποντιακής καταγωγής, βιρτουόζους του είδους…
«Η μουσική ενώνει. Μπορεί να ενώσει ολόκληρο τον κόσμο και μαζί μ΄ αυτόν και τις δύο πλευρές του Αιγαίου αλλά και όλους τους λαούς της Μαύρης Θάλασσας» δηλώνει στο «Βήμα» ο 29χρονος Αντέμ Εκίζ- ο Πενταχωρίτης, όπως είναι το καλλιτεχνικό του όνομα. Προσθέτει, μάλιστα, «λυράρηδες μπορεί κανείς να δει και να ακούσει ακόμη και στην πλατεία Ταξίμ της Πόλης όπου ζουν πολλοί Μαυροθαλασσίτες. Ακόμη μπορείτε να ακούσετε και ανέκδοτα. Εσείς έχετε τον Γιωρίκα και τον Κωστίκα, και εμείς τον Τουρσούν και τον Τεμέλ. Και οι τέσσερις προέρχονται από τη Μαύρη Θάλασσα».
Το 6ο Πανελλήνιο Φεστιβάλ Ποντιακού χορού στη Λυκόβρυση Κοζάνης, αποτέλεσε για αυτόν, όπως λέει, μια πρόκληση. «Συμμετείχα για πρώτη φορά. Ηθελα να το ζήσω και τελικά ήταν ένα εντυπωσιακό γεγονός. Δεν θα ξεχάσω αυτούς τους 1.700 χορευτές που συντονίστηκαν μαζί μου. Δεν είναι εύκολο να συντονιστείς και να χορέψεις με τη φωνή και τη λύρα ενός ανθρώπου που ακούς για πρώτη φορά. Πήγα κατόπιν προσκλήσεως του φίλου μου Φίλιππου Κεσαπίδη, καθώς αυτή την εποχή παίζω και τραγουδάω σε ένα κέντρο στη Θεσσαλονίκη. Ακουσα τον πρόεδρο τον κ. Γ. Παρχαρίδη να λέει “αδέλφια μου δεν μας χωράνε τα στάδια” και συγκινήθηκα, ανατρίχιασα» τονίζει. Επάνω στη σκηνή δείχνει απόλυτα σίγουρος με τον εαυτό του. Από κοντά όμως φαίνεται συνεσταλμένος. Βρίσκεται μακριά από την πατρίδα του, τα αδέλφια του. «Δεν περίμενα να με αγκαλιάσει τόσο πολύ ο κόσμος» λέει.
Η λύρα και το τραγούδι αποτελούν, όπως σημειώνει, τους δικούς του τρόπους επικοινωνίας με τους Ελληνες, και αφηγείται ότι άρχισε να μαθαίνει σε ηλικία 10 ετών. «Μου έμαθε να παίζω ο θείος μου ο Αλί. Στην οικογένειά μου είμαστε πέντε αδέλφια και ο θείος μου ήταν ο δάσκαλός μας, καθώς έμαθε λύρα σε τρία από τα αδέλφια». Γεννήθηκε στην Καλλίστη, ένα από τα πέντε χωριά του συμπλέγματος Μπέσκιοϊ στα Σούρμενα. «Στο χωριό μου υπάρχουν 2.000 κάτοικοι και αρκετοί παίζουν λύρα. Χορεύουμε και τραγουδάμε στα καφενεία και στα σπίτια μας» λέει χαρακτηριστικά. Επί 19 χρόνια παίζει και τραγουδάει. Ετσι γνώρισε τους έλληνες λυράρηδες που επισκέπτονται την Τραπεζούντα, τα Σούρμενα, τη Σαμψούντα, και πριν μερικά χρόνια κυκλοφόρησε μαζί με τον γνωστό πόντιο λυράρη Φίλιππο Κεσαπίδη ένα CD με τίτλο «Ας σην Τραπεζούνταν ‘σην Θεσσαλονίκην» («από την Τραπεζούντα στη Θεσσαλονίκη»).
This is one of the beautiful lyrics that was dedicated by Adem Ekiz to Radio Trapezounta Boston. We would like to thank him for his participation and send him our Pontian love.
His biography follows:
Adem Ekiz is more widely known with the artistic nickname Beşköylü Adem, and is a Turkish musician and singer of Pontian origin.
He became known mainly because he is one of the few artists in Turkey who use in their artistic performances the Pontian dialect or the “Romeika”, as they call it themselves.
He was born in the village of Kalisti of Surmena in the province of Trabzon.
Kalisti is part of a complex of settlements, Beskioi, which translates to “five villages”. He settled in Istanbul with his family after he finished high school, where he lives until today.
He began playing Pontian lyra from the time he went to elementary school. In 2000, his first album (Yanarım Ateşine) was released in Turkey, which includes a song in the Pontian dialect, titled “Asa parhara”. After the publication of the album, Yanarım Ateşine, in an appearance in the Greek TV show “I Fakeli” presented at Mega Channel by Alexis Papahelas, Adem said that Pontian is the mother tongue with which he grew up, and wants to keep it. For his father he said, “If he was said two, three, four Turkish words, he said ten, fifteen Pontian.”
In 2005, in collaboration with Nikos Mihailidis and Filippas Kesapidis, the album “Romeika Tragodias” was released with 15 Pontian songs. His third album was released in Turkey in 2007, in collaboration with Kerim Aydin, entitled “Gülüm Demedim mi Sana”, which contains two songs in Pontian (“Agapose, agapasme”, and “Epegnam sa parharea”).
“I have lost my homeland. I have been eclipsed and pained, ” says Adem Ekiz. His voice provokes emotion and excites thousands of viewers. More than 4,000 Pontian Greeks have admired him. He shows how he understands the pain of his song. He may be a Turk but was born and grew up in a small village in Surmena near Trabzon. The 1,700 dancers who follow his song, show that they are perfectly harmonized with him. They follow in their footsteps the message that he emits, and when he starts playing the “kementze” (the Pontian lyra), he demonstrates that he can compete deservedly with Greeks of Pontian origin, with the virtuosos of the genre …
“Music unites. It can unite the whole world and with it both sides of the Aegean Sea and all the Black Sea peoples”, said 29-year-old Adem Ekiz the “Five-Villager”, as is his artistic name, to the newspaper “Vima”. He adds, “Lyra players can be seen and heard even in Taksim Square in Istanbul where many Black Sea people live. You can even hear “Pontian jokes”. You have “Yiorika and Kostika”, and we have “Tursun and Temel”. All four come from the Black Sea.”
The 6th Pan-Hellenic Pontian Dance Festival that was held in Lykovrisi, Kozani, was a challenge for him, he says. “I participated for the first time. I wanted to live it and eventually it was an impressive event. I will not forget these 1,700 dancers who coordinated with me. It’s not easy to coordinate and dance with the voice and lyra of a man you hear for the first time. I went to the invitation of my friend Filippos Kesapidis, as I myself played and sang at a club in Thessaloniki at that time. When I heard the President Mr. Parcharidis say “my brothers do not fit the stadiums”, I was moved, I shivered”. While he is on the stage he demonstrates complete confidence with himself, but up close he is shy. Probably because he is away from his homeland, his siblings. “I did not expect the world to embrace me so much,” he says.
The lyra and the song are, as he notes, his own ways of communicating with the Greeks, and he tells that he began to learn at the age of 10 years. “I learned to play from my uncle Ali. In my family we are five brothers and my uncle was our teacher as he taught lyra to three of the brothers. ” He was born in Kallisti, one of the five villages of the Beskioi complex in Surmena. “In my village there are 2,000 inhabitants and many of them play lyra. We dance and sing in our cafes and in our homes”, he says. For 19 years he has been playing and singing. That is how he met the Greek lyra players visiting Trabzon, Surmenaa and Samsun. Several years ago he released together with Filippos Kesapidis a CD entitled “As Sin Trapezountan sin Thessalonikin” (From Trabzon to Thessaloniki).
Dedicated to the Musical Traditions of Hellenic PontosRadio Trapezounta Boston on Social Media:?Tune In – Radio Trapezounta Boston
?https://www.radiotrapezounta.com
?https://trapezounta.com
?https://www.facebook.com/radiotrapezounta
?https://twitter.com/trapezounta
?https://www.instagram.com/radiotrapezountaboston ?https://www.pinterest.com/radiotrapezounta
?https://www.youtube.com/apazogli
?https://plus.google.com/+JohnApazidis